قتل در کپنهاگ و اختلاف فرهنگی ما با سوئدی‌ها

به تازگی تلویزیون بی بی سی فارسی سریالی به نام قتل در کپنهاگ را در برنامه پخش خود قرار داده است.

اولین قسمت این سریال را به طور اتفاقی و از اواسط آن دیدم، طوری که نه نام سریال را می‌دانستم که چیست و نه از موضوع آن اطلاع داشتم. تنها چیزی که خیلی بارز بود بازی خشک و بی روح بازیگران آن بود. و بعد دیدم که هنرپیشه اصلی سریال صحبت از انتقال خودش به سوئد (در داستان فیلم) می‌کند.

فضای سرد و بی روح حاکم بر سریال این فرض را در ذهنم ایجاد کرد که داستان احتمالا در یکی از کشورهای اسکاندیناوی رخ می‌دهد، که البته بعدا فهمیدم این کشور دانمارک است.

به نظرم این سریال جدای از موضوع پلیسی خود داستان، می‌تواند تصویر خوبی از فضای عمومی حاکم بر جامعه سوئدی نیز بدهد (به دلیل شباهت‌هایی که کم و بیش بین کشورهای اسکاندیناوی وجود دارد). منظور این که بازی بازیگران این فیلم (که ممکن است از نظر برخی از ما مصنوعی به نظر بیاید) را نه به حساب بد بازی کردنشان بلکه به حساب طبیعی بازی کردنشان بگذارید.

یکی از دوستان که به دلیل تحصیل در سطح دکترا در ارتباط نزدیک با یکی از اساتید دانشگاهمان بود روایت می‌کرد که روزی که پدر این استاد فوت کرد، من مانده بودم با او چطور برخورد کنم. او خودش را آماده کرده بود که به سبک ایرانی دست در گردن استادش بیاندازد و ...

دوستم می‌گفت که آن استاد فردای روز مرگ پدرش آمد و رفت تو اتاقش و روز مثل بقیه روزها آغاز شد!

و من هم خود تجربه مشابهی داشتم.

حال اگر مثلا در سریال می‌بینید که دختر خانواده کشته شده است اما حداکثر احساسات بارز شده این است که پدر و مادر او هم را بغل می‌کنند و دو قطره اشک هم از چشم مادر می‌آید، زیاد از دست کارگردان فیلم دلخور نشوید.

این تفاوت شدید فرهنگی به خصوص برای تازه واردان به سوئد مایه بسیاری از سوء تفاهم‌ها است، مثلا دیده‌ام که گاه به رفتار «نژاد پرستانه» سوئدی‌ها تعبیر می‌شود.